Bal wszystkich świętych

Czas na ostatnią, najdłuższą, część przeglądu opolskich historii polską piosenką pisanych. Wchodzimy w wiek XXI, choć myśli organizatorów wciąż uparcie uciekają w przeszłość...

2000 w kalendarzu budziło wielkie emocje, straszono informatyczną katastrofą, wielkimi przełomami. Jeden z nich dotknął opolski Festiwal. Po raz pierwszy, z inicjatywy TVP i radia RMF FM, przeprowadzono plebiscyt Superjedynki a w program imprezy wpisał się koncert laureatów nagród. W pierwszej edycji przyznano statuetki w 10. kategoriach: Najlepsza wokalistka (Kayah), Przebój roku (Śpij kochanie śpij – Kayah i Bregović), Najlepsza płyta (Kayah i Bregović), Najlepszy teledysk (Prawy do lewego – Kayah i Bregović), Najlepszy zespół (Budka Suflera), Najlepszy wokalista (Krzysztof Cugowski), Płyta Rock (Pieprz – O.N.A.), Płyta taneczna (Stachursky), Debiut (Brathanki), Wydarzenie roku (wizyta i występ Enrique Iglesiasa). Główną nagrodę Festiwalu otrzymała Budka Suflera za całokształt twórczości, popierając wysoką formę Balem wszystkich świętych.

Początek XXI wieku przyniósł kolejne Grand Prix za całokształt twórczości – tym razem nagroda trafiła w ręce Ryszarda Rynkowskiego. W konkursie premier triumfował zespół Ich Troje i przebój Powiedz. Po sukcesie projektu Superjedynek plebiscyt na stałe wszedł do opolskiego kalendarza. W drugiej edycji przyznano kolejnych 10 nagród: Najlepsza wokalistka (Beata Kozidrak), Najlepszy wokalista (Ryszard Rynkowski), Najlepszy zespół (Golec uOrkiestra), Debiut (zespół Sami), Piosenka roku (Bal wszystkich świętych – Budka Suflera), Płyta pop (Szklanka wody – Beata i Bajm), Płyta rock (5 – Kasia Kowalska), Wykonawca dance (Stachursky), Najlepszy teledysk (Gdzie ten, który powie mi - Brathanki), Wydarzenie roku (występ Tiny Turner w Sopocie). Nagrodę im. A.Jantar za debiut zgarnęła serialowa gwiazdka, Kaja Paschalska za piosenkę Przyjaciel potrzebny od zaraz, a w mieście zorganizowano w ramach festiwalu po raz pierwszy koncert hiphopowy (na scenie m.in. Molesta i Kaliber 44).

W roku 2002 opolskie triumfy święcił zespół Ich Troje – 4 Superjedynki i podwójna platynowa płyta, to nagrody, które grupa wywiozła ze stolicy polskiej piosenki, był to szczyt popularności zespołu. Jednym z koncertów tematycznych Festiwalu był wieczór poświęcony muzyce serialowej, Grand Prix otrzymał Jerzy Matuszkiewicz, autor muzyki do kultowych polskich seriali (m.in. Czterdziestolatek, Janosik, Stawiam na Tolka Banana czy Stawka większa niż życie), nagrodzone zostały też zespoły: Budka Suflera (nagroda publiczności za Solo) oraz Wilki (nagroda jury oddziałów terenowych TVP za hit Baśka). W koncercie Superjedynek ponownie przyznano 10 nagród: Najlepsza wokalistka (Beata Kozidrak), Najlepszy wokalista (Ryszard Rynkowski), Najlepszy zespół (Ich Troje), Najlepszy debiut (Kaja Paschalska), Przebój roku (Powiedz – Ich Troje), Płyta rock (Model 01 - T.Love), Płyta pop (Ad.4 – Ich Troje), Płyta taneczna (Live 2001 – Stachursky), Najlepszy teledysk (Mój przyjacielu – K.Krawczyk & G.Bregović), Wydarzenie roku (Ich Troje). W czasie Festiwalu odsłonięto również pomnik Agnieszki Osieckiej, a jubileusz 15-lecia świętowała grupa De Mono.

Rok później KFPP obchodził 40. urodziny. W dwa dni zorganizowano 4 główne koncerty: Było przedszkole czas na Opole (czyli Debiuty), Premiery, Superjedynki i wspomnieniowy 40x40 (połączony z plebiscytem na hit 40-lecia). W konkursie Premier triumfowały dwa zespoły – jurorzy postawili na Blue Cafe, widzowie woleli Łzy. Przebój 40-lecia, decyzją widzów, wylansowała, a jakże, Maryla Rodowicz, i to do niej trafiło Grand Prix Festiwalu. Z kolei Superjedynki zdobyli: Debiut roku (Kasia Klich), Wokalista roku (Krzysztof Krawczyk), Wokalistka Roku (Beata Kozidrak), Zespół roku (Wilki), Płyta pop (Po piąte... a niech gadają – Ich Troje – zespół pojawił się w Opolu bez Justyny Majkowskiej, która zaraz po Eurowizji w Rydze rozstała się z grupą), Płyta rock (Antidotum – Kasia Kowalska), Płyta taneczna (Fanaberia – Blue Cafe), Przebój roku (Baśka – Wilki), Teledysk roku (Bo jesteś Ty – Krzysztof Krawczyk), Wydarzenie roku (koncert Garou). 30-lecie działalności artystycznej obchodził Michał Bajor.

W 2004 roku szturmem opolski amfiteatr wzięła młoda, obiecująca grupa. Bezapelacyjna wygrana w koncercie Premier, Nagroda dziennikarzy i Superjedynka to dorobek zespołu Sistars – łącznika między scena hiphopową a amfiteatrem. Grand Prix 41. KFPP trafiło w ręce członków zespołu Budka Suflera, świętującego 30-lecie istnienia. A kto zdobył Superjedynki? Najlepsza wokalistka (Ewelina Flinta), Najlepszy wokalista (Marcin Rozynek), Najlepszy zespół (Łzy), Debiut roku (Sistars), Przebój roku (Oczy szeroko zamknięte – Łzy), Płyta rock (Korova Milky Bar – Myslovitz), Płyta taneczna (Demi-Sec – Blue Cafe), Płyta pop (Myśli i Słowa – Bajm), Teledysk roku (Testosteron – Kayah), Wydarzenie roku (koncert Robbiego Williamsa). Na opolskiej scenie 15 lat działalności świętowała grupa Varius Manx.

W XXI wieku Opole wyspecjalizowało się w koncertach czy choć recitalach wykonawców świętujących rocznice swojej obecności na scenie. Tym razem ćwierćwiecze obchodził zespół Wilki. Zespół Roberta Gawlińskiego uczcił jubileusz kilkoma nagrodami za bieżące dokonania muzyczne. Ale o tym później. Grand Prix Festiwalu otrzymał zespół Maanam, nagrodzeni zostali: Nana (debiut), Monika Brodka (Nagroda PR), Myslovitz (Nagroda TV Polonia) i Mezo (Nagroda Dziennikarzy). W konkursie Premier bezkonkurencyjna okazała się Monika Brodka, dystansując konkurencję ówczesnym przebojem, Miałeś być – tak było w głosowaniu widzów, jurorzy postawili na inną góralską duszę, grupę Zakopower i Kiebyś ty... Zwieńczeniem żniwa Opola 2005 był koncert Superjedynek i kolejne dziesięć statuetek do rozdania (choć kategorie nieco się zmieniły): Debiut (Monika Brodka), Najlepszy zespół (Wilki), Wokalistka (Ewelina Flinta), Wokalista (Krzysztof Krawczyk), Płyta pop (c.d. – Kombi), Płyta hip-hop (Monilogimuzyka – Doniu), Płyta z muzyką alternatywną (Plagiaty – Lech Janerka), Płyta z muzyką literacko-poetycką (Cafe Sułtan – Grzegorz Turnau), Płyta rock (Samotna w wielkim mieście – Kasia Kowalska), Przebój (Prócz ciebie nic – Kayah i Krzysztof Kiljański).

Rok 2006 w Opolu przyniósł małe przesunięcie akcentu. Powód? Dość przewrotny jubileusz 101 lat polskiego kabaretu. Piękną rocznicę uczczono przybyciem na festiwalową scenę tuzów rodzimego przemysłu śmiechu: Ireny Kwiatkowskiej czy Wiesławów: Gołasa i Michnikowskiego. Nieco w cieniu pozostały inne koncerty. Grand Prix 43. KFPP otrzymał Marek Grechuta (w uznaniu 40-letniej działalności artystycznej; niestety laureat nie mógł już odebrać nagrody osobiście ze względu na pogarszający się stan zdrowia). W koncercie Debiutów bank rozbił zespół Superpuder, natomiast w głosowaniu widzów w eksperymentalnym koncercie Premier (tym razem faktycznie premier – wykonania w Opolu były pierwszymi wykonaniami konkursowych piosenek) zwyciężył zespół Virgin i piosenka Szansa. Tym razem Superjedynki przyznano tylko w siedmiu kategoriach: Płyta hip-hop (21 listopada – Verba), Płyta rock (Bezczas – Szymon Wydra i Carpe Diem), Płyta z muzyką alternatywną (Mosqitoo music – Mosqitoo), Płyta literacka (Oratorium Tu es Petrus), Płyta pop (Ficca – Virgin), Przebój roku (Na kolana – Kasia Cerekwicka) oraz Wykonawca roku (Maryla Rodowicz).

Reputację 44. Festiwalu opolskiego zdaniem wielu obserwatorów ratował tylko wspomnieniowy koncert z piosenkami Seweryna Krajewskiego (choć głównego bohatera w Opolu zabrakło). Najwięcej gromów spadło na wyjątkowo słaby i jednostronny Kabareton, koncert Premier nie miał historii (wygrała Patrycja Markowska za Świat się pomylił), a Superjedynki wpisały w historię Opola kilka wyjątkowo nieudanych epizodów muzycznych, oto wyniki: Wokalistka roku (Gosia Andrzejewicz), Wokalista roku (Robert Gawliński), Zespół roku (Wilki), Teledysk roku (Z każdym twym oddechem – Stachursky), Płyta literacka (Historia pewnej podróży – Grzegorz Turnau), Płyta hip-hop/R’n’B (Eudaimonia – Mezo, Tabb, Kasia Wilk), Płyta rock (Santi Subito – Bohema), Płyta pop (Psałterz wrześniowy – Piotr Rubik/Różni wykonawcy), Przebój roku (Time to party – The Jest Set). Żeby dopełnić listę zwycięzców, konkurs Debiutów wygrała Anna Józefina Lubieniecka.

45. KFPP to... naturalnie koncert podsumowujący kolejną (pół)okrągłą rocznicę Festiwalu. Zanim jednak wspominano dobre czasy, rozstrzygnięto konkursy. Na początek premiery. Tu doszło do sytuacji dość kuriozalnej: Ogłoszono, że zwyciężczynią jest Kasia Cerekwicka i Nie ma nic. Jednak po kilkunastu minutach okazało się, że doszło do pomyłki, nagrodę zabrano solistce i przyznano grupie Zakopower i piosence Bóg wie gdzie. Cerekwicka dostał następnego dnia nagrodę specjalną na otarcie łez, ale niesmak pozostał. A Superjedynki? Superjedynki zostały obcięte o połowę, przyznano nagrody w pięciu kategoriach i jedną specjalną za najlepszy występ laureata: Debiut roku (Natalia Lesz), Płyta roku (Feel – Feel), Artysta roku (Doda [sic!]), Zespół roku (Feel), Przebój roku (Nie kłam, że kochasz mnie – Ewelina Flinta i Łukasz Zagrobelny), Super występ (Feel). 

W 2009 roku Festiwal odbył się w opolskim amfiteatrze po raz ostatni przed gruntowną przebudową. Żeby podkreślić nadchodzącą zmianę przygotowano koncert specjalny Superduety, w czasie którego obecne (ewentualnie przyszłe) gwiazdy polskiej piosenki występowały w duetach z tymi, których miejsce w historii jest już niezagrożone. Dość niespodziewane rozstrzygnięcie przyniósł koncert Premier. Zwycięzcą okazał się Maciej Maleńczuk z utworem Niewiele ci mogę dać (Na próżno wypłakujeszoczy) przed Anną Wyszkoni (Czy ten pan i pani) oraz zespołem Pectus (Życie na dystans). Tym razem liczba przyznanych Superjedynek wzrosła do siedmiu: Debiut roku (Pectus), Płyta roku (Cicho – Ewa Farna), Zespół roku (Afromental), Artysta roku (Andrzej Piaseczny), Przebój roku (Chodź, przytul, przebacz – Andrzej Piaseczny), Super występ (Andrzej Piaseczny), Superjedynka specjalna dla najczęściej nagradzanego wykonawcy (Kayah). Festiwal zakończono symboliczną inauguracją przebudowy – ekipa remontowa przystąpiła do demontażu ławek na widowni.

Jedyny KFPP, który odbył się poza opolskim amfiteatrem (przebudowywanym) miał miejsce w 2010 roku. Scenografię (mającą nawiązywać do stałej siedziby Festiwalu) ustawiono na kampusie Politechniki Opolskiej. Zrezygnowano z konkursu Premier, nagrodę dla najlepszego debiutanta wyśpiewał Juliusz Nyk, a Superjedynki zgarnęli: Przebój roku (Nie mogę cię zapomnieć – Agnieszka Chylińska), Najlepszy zespół (IRA), Najlepszy wokalista (Stachursky), Wokalistka (Kasia Kowalska), Debiut roku (Volver), Płyta pop (Modern Rocking – Agnieszka Chylińska), Płyta rock (9 – IRA), Płyta hip-hop (Note2 – Tede), Superjedynka Superjedynek (IRA).

Po powrocie Festiwalu do nowego opolskiego amfiteatru działy się rzeczy niepojęte. Zabrakło rocznic muzycznych, więc świętowano 25-lecie... Teleexpressu, programu informacyjnego TVP, kolejną niespodzianką były przeboje światowej muzyki na festiwalu piosenki polskiej. Dalej, wszystkie konkursowe emocje skomasowano w jednym koncercie. Szczątkowa wersja Superjedynek wyłoniły laureatów w czterech (4!) kategoriach (plus nagroda specjalna): Płyta roku (50 – Maryla Rodowicz), Zespół (Acid Drinkers), Przebój roku (Wiem, że jesteś tam – Anna Wyszkoni), Artysta roku (Kasia Kowalska), Superjedynka Superjedynek (Maryla Rodowicz), w jeszcze mocniej okrojinej konkurencji premier spośród pięciu (5 za cały rok!) piosenek wybrano zwycięską – Boso w wykonaniu zespołu Zakopower. Tu uwagę zwróciła jeszcze Kasia Wilk, która tak zapomniała się w swoim występie, że nie zauważyła krawędzi sceny i... spadła z niej (ale mimo to ofiarnie dokończyła swój występ pod sceną). Ukoronowaniem (i, zdaniem wielu, najlepszym koncertem Festiwalu) było wspomnienie o legendzie Opola, Festiwalu, Polskiej Piosenki, Ewy Demarczyk. Więcej o Opolu’11.

I w końcu Festiwal nr 49, rok 2012. Wśród aktualnej mizerii pojawiło się kilka wydarzeń przełomowych, z koncertem zespołu Kult na festiwalowej scenie na czele. Poza tym świętowała radiowa Trójka, wspominano lata 60. W koncercie Premier spośród 10. wyselekcjonowanych piosenek nagrodę zdobył zespół Enej za utwór Skrzydlate ręce. Superjedynki zdobyli: Artysta roku (Sebastian Karpiel-Bułecka), Artystka roku (Sylwia Grzeszczak), Przebój roku (Boso – Zakopower), Zespół roku (BlueCafe).

Takimi ścieżkami Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu szedł do tej pory. Co przyniesie mu przyszłość? Lepsze czasy? (Dalszy) Upadek formuły? Zmiany? Stagnację? Na początek... kolejny już jubileusz. Festiwal kończy pół wieku.

(Zdjęcia pochodzą ze zbiorów TVP, Muzeum Piosenki Polskiej w Opolu oraz strony fotopolska.eu; więcej ciekawostek, informacji i materiałów dotyczących Festiwalu na www.festiwalopole.tvp.pl/festiwale)